Trần Củng Sơn
Sáng Chủ Nhật 29-6-2025, tại công viên Garden Grove, thành phố Westminster, hàng trăm đồng hương Tỉnh Phú Yên họp mặt dự tiệc Picnic Hè 2025. Ban tổ chức đãi hai con heo quay, dưa hấu và nhiều món ăn nhẹ. Mọi người vừa ăn vừa trò chuyện, thưởng thức những màn ca hát vui vẻ. Một số bằng hữu các địa phương khác cũng hiện diện làm không khí thêm nhộn nhịp, trong đó có nhóm học viên lớp Yoga miễn phí của Thầy Đào Thế Vượng cũng là Phó Chủ tịch Ngoại Vụ Hội Đồng Hương Phú Yên.
Nhạc sĩ Trần Chí Phúc, quê ở Tuy Hòa Phú Yên, ôm đàn Tây Ban Cầm hát cùng Phong Dinh sáng tác của anh là Tuy Hòa Quê Anh “ Tháp Nhạn nên thơ, đứng im quanh năm, ngậm ngùi dấu tích Chiêm Quốc xa xưa, Đà Rằng tên quen, nhịp cầu hăm mốt nỗi sầu hăm hai. Tuy Hòa quê anh cũng như quê em, giờ thì xa lắm, thương nhớ không nguôi, ngày nào yên vui, về thăm đất nước, ghé Tuy Hòa nghe em.”
Bắt đầu ngày 1 tháng 7 năm 2025, nhà cầm quyền trong nước cải tổ hành chánh, sáp nhập các tỉnh lại. Tỉnh Phú Yên gộp với tỉnh Đắc Lắc ( Buôn Mê Thuột ) mà đổi tên thành tỉnh Đắc Lắc. Có nghĩa là từ đây cái tên tỉnh Phú Yên không còn nữa, cũng như cái tên thành phố Tuy Hòa cũng biến mất. Địa danh tỉnh Phú Yên đã có hàng trăm năm trước, gắn liền với lịch sử, văn hóa và truyền thống của dân tộc tại vùng đất này. Chẳng hạn câu thơ “ Phú Yên non nước hữu tình. Sông Đà Rằng Núi Nhạn duyên mình nào phai.” Hoặc câu ca dao “ Anh về Bình Định thăm cha.Phú Yên thăm mẹ, Khánh Hòa thăm em” cũng sẽ dần dần phai nhòa vì tên tỉnh Bình Định cũng không còn.
Ngày xưa người dân Phú Yên muốn đi ra Qui Nhơn Bình Định thì phải qua Đèo Cù Mông, muốn vào Nha Trang Khánh Hòa thì phải qua Đèo Cả. Bây giờ đi Bình Định thì dùng đường ven biển vòng quanh chân núi, đi Nha Trang thì có hầm xuyên qua núi rất thuận tiện.
Phú Yên có đồng lúa màu mỡ nhờ Đập Đồng Cam- dẫn nước sông Ba vào những cánh đồng Tuy Hòa- được gọi là vựa lúa của Liên Khu 5- gồm các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên. Giữa phố Tuy Hòa có ngọn núi nhỏ, trên có ngọn Tháp Nhạn do người Chiêm Thành xây hàng trăm năm trước, có con sông Chùa chảy ra biển gần đó, có cây cầu Đà Rằng dài 1100 mét, với 21 nhịp cầu để em sầu hăm hai, tạo nên phong cảnh hữu tình.
Con gái đất Phú Yên cũng xinh đẹp ngang ngữa cùng các tỉnh khác. Vừa rồi cô gái Phú Yên là Hà Trúc Linh đoạt vương miện Hoa hậu Việt Nam 2025 tổ chức thi tại Huế cuối Tháng Sáu.
Việc tỉnh Phú Yên mất tên làm người dân vùng đất này buồn bã cũng như một số người dân các tỉnh khác có cùng chung số phận ( như Bình Định, Quảng Nam, Ninh Thuận, Bình Thuận…)
Tuy vậy cái tên Phú Yên vẫn còn đậm nét trong lòng người dân tỉnh này. Một vị cao niên Phú Yên nói rằng mấy chục năm trước, nhà cầm quyền Hà Nội đã sáp nhập hai tỉnh Khánh Hòa và Phú Yên thành tỉnh Phú Khánh vào tháng 11 năm 1975 rồi sau đó thì “mèo lại hoàn mèo”, hai tỉnh lấy lại tên cũ vào 30-6-1989. Vị cao niên này hi vọng rằng theo thời gian vài chục năm, chế độ sẽ thay đổi và tên tỉnh Phú Yên sẽ trở lại tên xưa.
Buổi tiệc Picnic Hè 2025 của đồng hương Phú Yên tại Quận Cam năm nay có nét đặc biệt, nỗi nhớ quê nhà càng thêm man mác với cái tin tỉnh Phú Yên mất tên.
Mời xem Youtube ca khúc Tuy Hòa Quê Anh- sáng tác Trần Chí Phúc với tiếng hát Hương Lan:
